Anh Nguyễn Nam Thắng, phường Thành Công, quận Ba
Đình đã nghiện ma túy 15 năm nay, khi anh mới 15 tuổi. Dù đã rất nhiều lần đi
cai nghiện tập trung nhưng khi trở về cộng đồng, vì thèm thuốc, cộng thêm bạn bè
cũ rủ rê, lôi kéo nên lại tái nghiện. Thấy bố mẹ đau khổ, khánh kiệt anh cảm
thấy chua chát, cay đắng và giằng xé nhưng cũng chỉ biết vậy, khi lên cơn
nghiện, mọi khái niệm không còn nữa, “thiếu thuốc thì chỉ có nước chết…”, anh đã
từng nghĩ thế. Năm 2005, thấy Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia điều trị thí điểm
cho bệnh nhân nghiện ma túy bằng methadone, anh đã tham gia. Đến nay, sau 4 năm,
có thể nói anh đã hoàn toàn không sử dụng ma túy, có công việc ổn định, tăng
12kg và lấy lại được sức khỏe, cuộc sống và gia đình của mình.
Ông Lê Nhân Tuấn, Giám đốc ủy ban phòng chống
HIV-AIDS Hà Nội cho biết: “Cơ sở điều trị cai nghiện ma túy bằng methadone đầu
tiên của Hà Nội được đặt tại Trung tâm y tế huyện Từ Liêm, khu Liên Cơ, xã Mỹ
Đình, huyện Từ Liêm. Từ nay đến đầu năm 2010, thành phố sẽ triển khai tiếp 5 cơ
sở điều trị khác tại các quận như: Hai Bà Trưng, Đống Đa, Long Biên, Sơn Tây, Hà
Đông. Dự kiến, sẽ thí điểm điều trị tại mỗi cơ sở là 250 bệnh nhân, cả thành phố
là 1.500 bệnh nhân. Tuy nhiên con số đó mới chỉ đáp ứng được 7% số người nghiện
trên toàn thành phố (22.000 người). Thuốc được cấp miễn phí cho người từ 18 tuổi
trở lên có đơn tự nguyện tham gia điều trị bằng thuốc methadone; không có chống
chỉ định dùng thuốc methadone; có giấy giới thiệu của UBND phường, xã... Ngoài
ra điều kiện ưu tiên thường là các trường hợp nghiện ma túy ít nhất ba năm, đã
cai nghiện nhiều lần bằng các phương pháp khác nhưng không thành công”.
Theo Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam: Điều trị
bằng methadone hiện đang được xem là phương pháp cai nghiện ma túy (heroin) hiệu
quả nhất trên thế giới. Hồng Kông có chương trình methadone lâu dài nhất và quy
mô lớn nhất Châu á. Bắt đầu từ những năm 1970, chương trình đang cung cấp
methadone hàng ngày cho khoảng 8.000 người sử dụng ma túy. Trung Quốc triển
khai chương trình methadone từ năm 2004 và có kế hoạch mở rộng lên 1.000 địa
điểm cung cấp methadone phục vụ cho 200.000 người nghiện ma túy. Trên thế giới,
khoảng 1/2 triệu người đang sử dụng dịch vụ điều trị cai nghiện các chất ma túy
dạng thuốc phiện bằng methadone. Con số này tiếp tục gia tăng nhanh chóng tại
các khu vực khác nhau trên thế giới. Methadone đang được sử dụng để điều trị cai
nghiện tại Argentina, Australia, Canada, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Thái
Lan, Mỹ... Tại Việt Nam, methadone bắt đầu được thí điểm tại TP.HCM và Hải Phòng
với hơn 1.600 người tham gia. Đa số bệnh nhân đã tăng từ 2-4 kg sau 3 tháng và
1/3 trong số họ đã có việc làm.
TS Nguyễn Minh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe
tâm thần quốc gia cho biết: “Methadone là một loại ma túy nhẹ hơn, dùng để thay
thế dần các chất gây nghiện dạng thuốc phiện. Ưu điểm của nó là hấp thu qua
đường uống: mỗi ngày một viên nên giảm được nguy cơ lây nhiễm HIV (không tiêm
chích) và các bệnh lây qua đường máu khác, ít gây nghiện hơn ma túy và không đòi
hỏi phải tăng liều, chỉ phải dùng 1 lần mỗi ngày. Người nghiện sau khi uống
thuốc có thể đi làm bình thường. Điều đó giúp bệnh nhân có việc làm ổn
định”.
Tuy nhiên, theo ông Lê Nhân Tuấn, mặc dù thành phố
rất quyết tâm giúp người nghiện ma túy cai nghiện, hòa nhập cộng đồng nhưng tỷ
lệ thành công phụ thuộc nhiều nhất vào sự quyết tâm của bệnh nhân, nhất là trong
thời gian dò liều methadone. Nếu bệnh nhân trong thời gian sử dụng methadone vẫn
tiêm chích ma túy thì sẽ gây khó khăn cho công tác điều trị của y, bác sĩ. Đồng
thời, vai trò của công tác tư vấn cũng vô cùng quan trọng. Methadone không đem
lại cho người bệnh cảm giác “phê” như heroin, vì vậy nếu không được tư vấn, họ
sẽ dễ tìm đến ma túy. Bên cạnh đó, methadone còn có các tác dụng phụ như đau
đầu, buồn nôn… Vì vậy, trong công cuộc từ bỏ ma túy, cần có sự quyết tâm cao,
không chỉ y bác sĩ mà cả gia đình và bệnh nhân.
Huyền Chi
|